وقتی به سراغ کتابهای کودک و نوجوان میرویم با طیف گسترده ای از کتابها مواجه هستیم که انتخاب از میان آنها ممکن است سخت و آشفته کننده باشد. سختی شناخت و انتخاب از دلایل مهمی است که والدین را از خریدن کتاب منصرف میکند. بهترین کار این است که ابتدا با دسته بندی جامع کتابها آشنا شویم و بعد متناسب با علاقه و نیاز سهمی برای هر گروه در سبد کتاب کودکمان قرار دهیم.
یک دستهبندی جامع از کتابهای کودک را میتوان بر اساس محتوا، گروه سنی، هدف، و نوع ارائه انجام داد. این دستهبندی به خوانندگان، والدین و مربیان کمک میکند تا کتاب مناسب را بر اساس نیاز و علاقه کودک انتخاب کنند.
بر اساس محتوا
۱. کتابهای داستانی (Fiction)
داستانهای تخیلی: درباره شخصیتها، مکانها و وقایع خیالی
داستانهای واقعی یا شبه واقعی: ماجراهایی که میتوانند در دنیای واقعی رخ دهند.
داستانهای فانتزی: شامل عناصر جادویی یا خیالی
۲. کتابهای غیرداستانی (Non-Fiction)
آموزشی: کتابهایی درباره موضوعات علمی، تاریخی، یا فرهنگی.
زندگینامهای: داستانهایی درباره افراد معروف یا الهام بخش
روانشناسی و مهارتهای زندگی:آموزش مهارتهای عاطفی، اجتماعی، و اخلاقی.
بر اساس گروه سنی
الف) کتابهای نوزادان و نوپایان (۰-۲ سال)
کتابهای مقوایی با تصاویر ساده و متنهای کوتاه
کتابهای تعاملی (مانند لمسی یا صدادار).
ب) کودکان پیشدبستانی (۳تا۵ سال)
کتابهای مصور با داستانهای ساده.
موضوعاتی درباره احساسات، دوستی، و خانواده.
ج) کودکان دبستانی (۶-۸ سال)
داستانهای طولانیتر با شخصیتهای پیچیدهتر.
کتابهای آموزنده درباره طبیعت، علوم، یا تاریخ.
د) نوجوانان (۹-۱۲ سال)
داستانهای ماجراجویانه یا فانتزی با موضوعات پیچیدهتر.
رمانهای مرتبط با چالشهای زندگی و رشد فردی.
اینها تنها اشاره ای کلی به کتابهای مناسب هر رده سنی است. راستا برای خردسالان، کودکان و نوجوانان مسیر کتابخوانی ویژهای طراحی کرده است که خیال شما را از سبد کتاب کودکانتان جمع میکند.
بر اساس هدف
الف) سرگرمی
کتابهایی که هدفشان صرفاً لذت بردن کودک از خواندن است.
شامل کتابهای طنز یا ماجراجویی. مجلههای کودک
ب) آموزش
آموزش موضوعات علمی، ریاضی، زبان، یا هنر.
شامل کتابهای آموزشی با تصاویر و فعالیتها.
ج) رشد شخصی و روانشناسی
کتابهایی برای آموزش مدیریت احساسات، رفتار مثبت، یا تقویت اعتماد به نفس.
د) ارتقای تخیل و خلاقیت
کتابهای تخیلی یا تعاملی که خلاقیت کودک را تقویت میکنند.
بر اساس نوع ارائه
الف) کتابهای مصور (Picture Books)
برای کودکان خردسال با متنهای کوتاه و تصاویر رنگارنگ.
ب) کتابهای داستانی کوتاه (Short Stories)
داستانهای کوتاه با موضوعات متنوع.
ج) رمانها (Novels)
برای کودکان بزرگتر و نوجوانان.
د) کتابهای تعاملی
شامل کتابهای پازل، کتابهای با فعالیتهای هنری، یا کتابهای صوتی.
هـ) کتابهای دو زبانه
– مناسب برای یادگیری زبان دوم.
بر اساس موضوعات خاص
الف) احساسات و روانشناسی
کتابهایی درباره مدیریت خشم، ترس، یا اضطراب.
ب) اخلاق و ارزشها
آموزش مفاهیمی مانند صداقت، همدلی، و شجاعت.
ج) مسائل اجتماعی
تنوع، دوستی، و پذیرش تفاوتها.
د) علمی و طبیعتمحور
– موضوعاتی مانند نجوم، حیوانات، و محیط زیست.
هـ) هنر و خلاقیت
نقاشی، موسیقی، یا ایدهپردازی خلاق.
بر اساس سبک داستانگویی
داستانهای مستقیم و آموزشی: پیام واضحی دارند و آموزشمحور هستند.
داستانهای غیرمستقیم: پیام را در قالب یک روایت یا استعاره منتقل میکنند.
داستانهای تعاملی: کودک را درگیر حل مسئله یا مشارکت در داستان میکنند.
شما میتوانید ترکیبی از گروههای دسته بندی ارائه شده را انتخاب کنید و هربار که به سراغ کتابی میروید با تشخیص آن کتاب مربوط به کدام دسته است و آیا سهمی در سبد شما دارد یا خیر دست به انتخاب بزنید. همچنین میتوانید از مشاوره راستا برای انتخاب کتاب بهرهمند شوید.
دیدگاهتان را بنویسید