در اوایل دهة 1980 مزیرو و فریر تأکید می کردند که مرکز کلیة یادگیری ها در روشی قرار دارد که ما تجربیات خود را پردازش می کنیم . آنها یادگیری را به عنوان چرخه ای می دانستند که با تجربه آغاز می شود ، با تفکر و تأمل ادامه می یابد و بعد به عمل می انجامد . علاوه بر مزیر و فریر که در زمینة یادگیری تجربه ای کار کرده اند ، یکی از کسانی که در این زمینه تحقیقات وسیعی انجام داده و سبک یادگیری تجربه ای را بنیان نهاد، دیوید کُلب استاد دانشگاه کیس وسترن رزرو در کلولند در زمینة رفتار سازمانی و روانشناسی سازمانی است . علاقة او در مورد یادگیری و آموزش شغلی و حرفه ای منجر به تحقیقاتی شد که سرانجام سبک یادگیری تجربه ای کلب را بنیان نهاد ( همایونی و عبداللهی ، 1382 ) .
الگوی یادگیری تجربی کلب ( ELT ) ، یادگیری را با توجه به فرایندها توصیف می کند در واقع این مدل یکی از مدل های پردازش اطلاعات است که بر سازماندهی و پردازش اطلاعات تأکید می کند (داف ، 1388 ) .
برخی نظریة یادگیری تجربه ای کلب را نتیجة ترکیب 3 الگو از فرایند یادگیری تجربه ای است . 1.الگوی عملی و آزمایشگاهی لوین
2.الگوی یادگیری دیویی
3. الگوی یادگیری و تحول شناختی پیاژه .
هر یک از این 3 الگو تعارض های بین روش های گوناگون مقابله و تعامل با جهان را توصیف می کنند و نشان می دهد که یادگیری نتیجة حل این تعارضات است . الگوی لوین بر تعارض های بین تجربة عینی و مفاهیم انتزاعی و بین مشاهده و عمل تأکید می کند ، ولی الگوی دیویی به تمایلات جهت می دهند . الگوی پیاژه فرایند تطابق نظرات با دنیای بیرونی و جذب تجربیات به ساختار های مفهومی موجود ، نیروهای حرکت و تحول شناختی مرتبط هستند .
پیـاژه نیـز ، در جـریان تحـول ذهنی چگونگی اندیشیدن را در دو شیوة جذب و انطباق دسته بندی می کند . از میان 120 الگوی ساختار ذهنی گیلفورد ، تفکر همگرا و تفکر واگرا بیشترین پیوند را با یادگیری تجربی کلب دارد . تفکر واگرا و تفکر همگرا دو جنبة عمدة تفکر هستند که تفاوت آنها در قطعیت نتیجه است در تفکر واگرا جواب قطعی وجود ندارد اما در تفکر همگرا اینطور نیست.آفرینندگی در نظریة گیلفورد بر حسب تفکر واگرا تعریف شده است . و از میان اندیشه های نظری پیاژه که مربوط به موضوعات ، جذب و انطباق بیشترین ریشه را در سبک های یادگیری کلب دارد .
جذب به نوعی مطابقت بین ساخت های شناختی و محیط فیزیکی گفته می شود . اما یک فرایند مهم دیگر در ارگانیسم وجود دارد که به صورت مکانیسم رشد ذهنی عمل می کند . این مکانیسم انطباق ( برون سازی ) نام دارد که فرایندی است که از طریق آن ساخت شناختی تغییر می کند . جربه هر فرد هم شامل جذب است و هم انطباق
بنابر این ، همة تجربه ها مستلزم دو فرایند مهم هستند : یکی دانستن اینکه کدام تجربه با جذب منطبق است ، و دیگری انطباق که موجب ایجاد تغییر در ساخت شناختی می شود . به سخن دیگر ، ما طبق تجارب قبلی مان به محیط پاسخ می دهیم ( جذب ) ، اما هر تجربة تازه ، شامل جنبه هایی است که با آنچه قبلاً تجربه کرده ایم فرق دارد . این جنبه های بی همتای تجربه سبب ایجاد تغییر در ساخت شناختی ما می شوند ( انطباق ) .
این دسته بندی براساس یک چرخة چهار مرحله ای به نام چرخة یادگیری تجربه ای بنا نهاده شده که از نظریة یادگیری او استخراج گردیده است . در واقع کلب عناصر متنوع مدل های یادگیری را برای پیشنهاد مدل چرخه ای یادگیری تجربی یکپارچه کرده است .
بنا به نظریة کلب تجربه در یادگیری نقش مهمی ایفا می کند و یادگیری از نظر او « فرایندی که به وسیلة آن دانش از راه تغییر شکل تجربه ایجاد می شود » است . ومنظور از تجربه تعامل بین یادگیرنده و محیط اوست . طبق این چرخه تجربة عینی فوری اساس مشاهده و تفکر ( تأمل ) را می سازد . در مرحله بعد این مشاهده و تأمل به صورت مفاهیم و تعمیم های ( نظریه های ) انتزاعی در می آیند . سپس از این انتزاعات می توان رهنودهایی برای عمل استخراج کرد . این رهنمودها را می توان به عنوان فرضیه هایی تصور کرد که اعمال را هدایت می کنند و می توان آنها را در موقعیت های عینی تازه آزمون کرد و در نتیجة آن تجربه های عینی جدیدی به دست می آورد . این چرخه همچنان می تواند ادامه یابد. تا در فرد یادگیری صورت گیرد ، پس تجربه منبع یادگیری و رشد است ( امینی و همکاران ، 1390 ) .
به طور خلاصه براساس این نظریه می توان گفت که این چرخه عامل یادگیری در انسان است و می توان بیان کرد که انسان اول مشاهده می کند ، بعد تجربه می کند ، بعد تجربه را آزمون می کند و بعد آزمون شده را به صورت انتزاعی مفهوم سازی می کند .
نظريه‌ ی یادگیری تجربی اساس نظريه‌ي كُلب است. و به دلیل اینکه اين نظريه بر نقش محوري تجربه در فرايند يادگيري تأكيد میکند يادگيري تجربي ناميده مي‌شود.. در اين نظريه، يادگيري فرايندي توصيف مي‌شود كه از تغيير شكل تجربه، دانش يا علم توليد مي‌كند. و دو وظیفه اصلی يادگيرندگان در هنگام يادگيري 1.كسب تجارب يا درك اطلاعات است، كه با يكي از اين دو روش انجام مي‌گيرد: عيني يا انتزاعي. 2.پردازش يا تبديل اطلاعات است، كه به يكي از اين دو روش انجام مي‌گيرد: مشاهده‌ي تأملي يا آزمايشگري فعال. به‌طور كلي در نظريه‌ي كُلب، چهار شيوه‌ي اصلي براي يادگيري وجود دارد: تجربه عینی ، مشاهده تاملی ، مفهوم سازی انتزاعی و آزمایشگری فعال ( meraatpack.com ، 25/07/1390) .
بنا به گفتة کلب و فرای یادگیرنده برای این که موثر عمل کند به چهار نوع توانایی مختلف نیازمند است ؛ توانایی تجربة عینی ، توانایی مشاهدة تأملی ، توانایی مفهوم سازی انتزاعی و توانایی آزمایشگری فعال . یعنی یادگیرنده باید بتواند خودش را به طور کامل ، از روی میل و بدون سوگیری ، با تجربه های تازه درآمیزد ، بتواند این تجربه ها را از دیدگاه های مختلف مشاهده و تامل کند ، بتواند مفاهیمی بسازد که مشاهداتش را با نظریه هایی که از جنبه های منطقی درست باشند تلفیق کند و این نظریه ها را برای تصمیم گیری و حل مساله به کار گیرد ( ایزدی و محمدزاده ادملایی ، 1386 ) ..
دلایل قانع کننده برای مدل چرخة چهار مرحله ای فرایند یادگیری
1)این چرخة یادگیری پیوسته تکرار می شود . درواقع همة یادگیری ها ، یادگیری دوباره و هم آموختن ها ، باز آموزی هستند .
2)جهت فرایند یادگیری بوسیلة اهداف و نیازهای احساسی فرد کنترل می شود ، چون افراد به دنبال تجاربی هستند که با اهدافشان مرتبط باشند و تنها مفاهیمی که با اهداف و نیازهای احساسی آنها مرتبط است می آزمایند .
3)چون فرایند یادگیری بوسیلة نیازها و اهداف مشخص جهت گیری می شوند . شیوه های یادگیری هم در جهت و هم در فرایند ، انفرادی و مشخص می شوند . مثلاً یک ریاضیدان ممکن است تأکید بر مفاهیم انتزاعی داشته باشد ، در حالیکه یک شاعر بر تجارب عینی ارزش زیادی قائل می باشد و یک مدیر به کاربرد فعال مفاهیم گرایش داشته باشد ، در حالیکه یک طبیعت گرا مهارت های مشاهده ای را گسترش دهد ( کلی بنقل از فضلعلی زاده ، 1388 :ص 38 ).